Grondslag voor competente en veerkrachtige organisaties
STRATEGISCH COMPETENTIEDENKEN
BLOG's
Hieronder vind je een overzicht van diverse BLOG's over het strategisch competentiedenken en over competentiegericht organiseren en werken. Een overzicht van de publicaties vind je hier.
Dynamisch organiseren met een competentiegerichte bedrijfsvoering (Jeroen Moerenhout & Arjan Vernhout)
We staan voor een kantelperiode in leven en werken, een paradigma wisseling. Het weefsel van de samenleving verandert, de structuur van de economie verandert en disruptieve technologische doorbraken zijn aan de orde van de dag. Dit zal de dynamiek en innovatie in en tussen ondernemingen doen toenemen en de autonomie van werknemers vergroten. Verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt is onomkeerbaar en de toegang tot vrije kennis en informatie groeit. De werknemer van de toekomst zal minder beschikking hoeven te hebben over specifieke ervaring en geleerde expertise, maar des te meer over het vermogen om adaptief, anticiperend, explorerend en ondernemend te kunnen leren en handelen. In een tijdperk van toenemende dynamiek, economische druk en schaarste van resources, is het organiseren van continue waardecreatie - benutten van competenties - essentieel om te kunnen voortbestaan als onderneming. Maar wat is daarin nu cruciaal?
1. Ondernemingen dienen op gecoördineerde wijze de juiste middelen, zoals kennis, professionals, technologie, kapitaal, toegang tot
markten en informatie te benutten voor de realisatie van duurzame klantwaarde.
2. Ondernemingen en werkende professionals dienen over het vermogen te beschikken om zich continu aan te passen aan veranderingen
en toenemende complexiteit in werk en processen. Hiermee creëren ze wendbaarheid in de organisatie van continue waardecreatie.
3. Ondernemingen dienen met een strategische personeelsplanning adequaat te anticiperen op de doelstellingen van de onderneming
en de gewenste competentiebehoefte. De effectiviteit van de interne organisatie wordt verhoogd door integratie van doelstellingen,
uitvoeringsplannen, financiële middelen, technologische kaders en de beschikbaarheid van de juiste competenties op de juiste tijd en plaats.
Idealiter dienen ondernemingen dan ook altijd toegang te hebben tot de juiste bekwaamheden van werkende professionals, in combinatie met een doelgerichte sturing op prestaties en waardecreatie. Dit wordt ook wel sociale innovatie genoemd: het vernieuwen van de arbeidsorganisatie en het maximaal benutten van competenties, gericht op het verbeteren van de bedrijfsprestaties en ontplooiing van talent. Ondernemingen die daar veel werk van maken slagen er beter in om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen en te vermarkten.
Meer hierover lees je in een speciale white paper 'Dynacenter: altijd toegang tot de juiste competenties', die hier is te downloaden.
STRATEGISCH MANAGEMENT | WAARDECREATIE | STRATEGISCH WERKEN MET COMPETENTIES | COMPETENTIES | COMPETENTIEONTWIKKELING
De rol van kennismanagement bij het strategisch werken met competenties (Arjan Vernhout)
Een competente onderneming wordt hier gezien als een systeem van gecoördineerde en geïntegreerde middelen (resources) waarbij het management onder andere de taak heeft de aanwezige kennis in te zetten op een wijze welke het meest efficiënt is voor maximale klantwaarde en welke tevens het sturende vermogen van het management verhoogt en de responsebekwaamheid van de onderneming verbetert. Kennis vormt als het ware de basis voor alle acties die een onderneming uitvoert en dient dan ook op een structurele en systematische wijze te worden gemanaged.
Competenties en kennis
Competenties kunnen worden afgeleid uit verschillende soorten kennis in een onderneming. Sommige competenties lijken af te hangen van de “know-how” – praktische, hands-on kennis, opgedaan via stapsgewijze verbeteringen aan producten en processen. Andere competenties zijn afhankelijk van “know-why” – theoretische vormen van kennis waarmee het creëren van nieuwe vormen van producten en processen mogelijk is. Andere competenties lijken voort te komen uit de “know-what” – een strategische vorm van kennis over hoe de beschikbare “know-how” en “know-why” kunnen worden toegepast voor waardecreatie en distributie. Kortom, kennis zit vervat in competenties en vanuit het strategisch competentiedenken is het onvermijdelijk dat kennis gecodificeerd dient te worden om zo de waarde van een competentie maximaal te benutten en kenniscreatie te stimuleren, maar ook om hiermee te voorkomen dat kennis verdwijnt. Door codificatie wordt kennis vastgelegd in vormen die op verschillende manieren worden uitgewisseld, opgeslagen, gecombineerd en gemanipuleerd. Codificatie geeft een vaste vorm aan kennis die anders alleen bij individuele personen zou berusten. Wanneer ondernemingen niet gericht kennis onderhouden en vernieuwen, door bijvoorbeeld opleidingen en trainingen, codificatie of overdracht, dan zal uiteindelijk kennis verloren gaan.
Overwinnen van dilemma’s
Het managen van kennis kent wel een aantal dilemma’s. Kennis is moeilijk te imiteren omdat het vaak impliciet en onzichtbaar is en zodra kennis wordt vastgelegd zijn competenties makkelijker te imiteren, wat weer nadelig is voor de waarde van de desbetreffende competentie. Ook wordt bij het vastleggen van kennis keuzes gemaakt waardoor het gevaar bestaat dat alternatieven worden verwaarloosd. Daarnaast is het een uitdaging om de balans te vinden tussen het benutten van bestaande kennis en het verwerven van nieuwe kennis. Een competente onderneming dient beide processen te managen: enkel verwerven van kennis levert weinig of niets op en enkel benutten of verspreiden van kennis maakt een competentie op termijn waardeloos. Vanuit het strategisch competentiedenken dient kennismanagement dan ook een van de belangrijkste ondernemingsdoelen te zijn. Hoe is dat binnen uw organisatie georganiseerd?
STRATEGISCH WERKEN MET COMPETENTIES | COMPETENTIES | KERNCOMPETENTIES | COMPETENTIEONTWIKKELING | COMPETENTIE-FRAMEWORK
Het benutten van innovatieve klanten door strategisch competentiedenken (Arjan Vernhout)
Eind jaren negentig van de vorige eeuw onderging de bekende Deense speelgoedfabrikant Lego een wezenlijke verandering als het gaat om het op de markt brengen van nieuwe Lego producten. Zonder directe sturing vanuit Lego ontstonden er allerlei innovatieve producten vanuit wat men nu de AFOL’s (Adult Fan’s of Lego) noemt. Deze groep klanten was zeer creatief en innovatief en dankzij het Internet ontstonden er allerlei ‘communities’ en werden ideeën en producten onderling uitgewisseld. Een ander voorbeeld van soortgelijke productinnovatie is NIKEiD Studio (zie verderop in dit artikel). Lego en NIKEiD Studio zijn voorbeelden van innovatie vanuit het strategisch competentiedenken.
Praktijkvoorbeelden
Het Lego-voorbeeld is in de inleiding van dit artikel al genoemd. Dankzij Internet werd de omvang en impact van de niet bedrijfseigen maar wel toegankelijke middel “klanten” aanzienlijk. Het begon allemaal met Lego Mindstorms. Hiermee zijn Lego robots te bouwen die door middel van sensoren op hun omgeving kunnen reageren. Door de combinatie van techniek en Lego en Internet ontstonden de meest wonderbaarlijke creaties en binnen een jaar werden er wereldwijd ruim veertig boeken over Mindstorms creaties gepubliceerd. Lego realiseerde hierdoor dat productinnovatie vanuit de klanten een enorm voordeel opleverde en stapsgewijs kregen de belangrijkste Adult Fan’s of Lego (AFOL’s) steeds meer invloed op het ontwikkelingsproces van nieuwe producten. Een voorbeeld hiervan is de ‘Lego Factory’. Een online programma waarmee klanten zelf Lego producten kunnen ontwerpen. De meest populaire creaties worden door Lego in productie genomen en ook daadwerkelijk op de markt gebracht.
Een tweede voorbeeld is Nike. In 1999 lanceerde Nike het innovatieve concept NIKEiD via de speciale website www.nikeid.com. NIKEiD geeft klanten de vrijheid om hun eigen paar sportschoenen te ontwikkelen (type en kleuren). Het eindresultaat kan in 3D worden bekeken. De klant kan de zelf vormgegeven sportschoenen te kopen en thuis laten bezorgen. Hiermee kan de klant een unieke sportschoen bemachtigen. In oktober 2007 lanceerde Nike de NIKEiD Studio in New York. In de NIKEiD Studio kan de klant samen met Nike nog specifieker de eigen sportschoen virtueel ontwikkelen. De ideeën die in de NIKEiD Studio ontstaan zijn binnen een uur wereldwijd online en op een groot scherm in de NikeTown te zien, zodat klanten ideeën, concepten en hun passie met elkaar kunnen delen. Klanten kunnen hun creatie ook naar vrienden e-mailen en uiteraard ook zelf aanschaffen. Elke creatie is onder andere voorzien van de naam van de klant en de naam van de creatie. Het NIKEiD concept trekt iedere maand meer dan drie miljoen unieke bezoekers.
SYSTEEMDENKEN | COMPETENTIES | KERNCOMPETENTIES | COMPETENTIEMANAGEMENT | COMPETENTIE-FRAMEWORK
Duurzaam ondernemen met het strategisch competentiedenken (Arjan Vernhout)
Duurzaamheid en duurzaam ondernemen gaat in de kern over het organiseren van wat maatschappelijk gezien van waarde is, waarbij niet alleen rekening wordt gehouden met het hier en nu maar ook met toekomstige generaties. Ondernemingen en (niet-gouvernementele) organisaties zijn veel gebruikte instituties die voor een belangrijk deel onze samenleving vormgeven. Het verleden wijst uit dat ondernemingen en organisaties het vizier in de regel gericht hebben op de creatie van (klant)waarde voor de korte termijn, waarbij alleen het financiële resultaat van belang is. De organisatie is hierop afgestemd en dit leidt tot verspilling, schaarste, uitputting en zelfs verwoesting van toegankelijke middelenbronnen. Hierdoor staat de toekomst van onze samenleving op het spel. Het strategisch competentiedenken biedt leiders en managers een alternatief voor een transitie naar doelgerichte en zelfregelende (veerkrachtige) organisaties die de samenleving continu dienen.
Duurzaam organiseren als uitdaging
Meervoudige, gedeelde en collectieve waardecreatie waarbij economische doelen minder belangrijk zijn dan maatschappelijke- en milieugerelateerde doelen, biedt ons een alternatief voor een duurzamere samenleving. Iedereen kan deel uitmaken van dit doel om samen fundamentele verandering in maatschappelijke systemen te realiseren. De uitdagingen om te komen tot deze verandering kent vele facetten. Essentieel uitgangspunt is dat mensen de overtuiging en ambitie hebben om samen waarde(n) te creëren om vervolgens die waarde(n) te delen. Ofwel, de opgave om waarden duurzaam te organiseren is een flinke uitdaging, waarbij rechtvaardigheid, participatie, interactie en gemeenschappelijkheid doorslaggevend zijn. Dit dient wel te worden georganiseerd.
Waardecreatie leidt uiteindelijk tot waarde voor de onderneming en een onderneming zal de ondernemingswaarde distribueren naar de verschillende belanghebbenden (stakeholders) van de onderneming. Deze waardedistributie vormt een noodzakelijk complement van het proces van waardecreatie. Waardedistributie benadrukt dat een onderneming onlosmakelijk verbonden is met de omgeving (wederzijdse afhankelijkheid) en de mate waarin doelstellingen worden gerealiseerd.
Eisen vanuit de omgeving kunnen een enorme impact hebben op de mate waarin een onderneming verantwoordelijkheid neemt en de samenleving dient. Peter Drucker stelt zelfs dat het resultaat van iedere organisatie alleen aan ‘de buitenkant’ bestaat.
STRATEGISCH MANAGEMENT | WAARDECREATIE | COMPETENTE ONDERNEMING | COMPETENTIEMANAGEMENT | COMPETENTIEONTWIKKELING |
Contact: arjan(at)v-consult.nl