Kenmerken van kerncompetenties

> een kerncompetentie bestaat uit een integratie van vaardigheden.

> is een proces of een activiteit. Het is iets wat in daden wordt geuit. Het is dus essentieel een doe-middel.

> dient uniek te zijn en moet voor concurrenten moeilijk te imiteren zijn (complexiteit).

> moet een fundamentele en betekenisvolle bijdrage leveren tot de waarde van een product of dienst, zoals deze door de klant wordt ervaren.

> en moet potentieel toegang verschaffen tot een grote verscheidenheid van markten en producten.

Het idee van kerncompetenties wijst managers erop dat zij niet alleen maar naar de verzameling van eindproducten moeten kijken. Als managers in staat zijn de onderneming als een verzameling middelen en vaardigheden te bekijken, kunnen zij deze middelen en vaardigheden op verschillende manieren integreren, zodat nieuwe producten en diensten ontstaan (Heene & Vermeylen).

Hiëracrhie van middelen

De hiërarchie van middelen geeft de waarde aan die de afzonderlijke middelenbronnen hebben ten opzichte van elkaar. Hoe hoger in de hiërarchie (zie figuur), des te complexer is de aard van de middelenbronnen en des groter de waarde die ze toevoegen aan het opbouwen van duurzaam concurrentievoordeel.

De middelenbronnen (resources) vormen de grondvesten, en door ze in een ondernemingscontext te plaatsen krijgen ze het karakter van middelen (assets). Daarboven bevinden zich de vaardigheden en bekwaamheden, die waarde toevoegen door de middelen te benutten, te combineren en te integreren. Om precies te zijn, een bekwaamheid (capability) is het vermogen van een onderneming om haar middelen te exploiteren. Alle ondernemingen beschikken over middelen, maar niet elke onderneming is even effectief in het benutten van haar middelen. Een bekwaamheid heeft dan ook betrekking op processen en interactie tussen de middelen in een onderneming en liggen meestal ingebed in bepaalde organisatorische functies, zoals verkoop, marketing, distributie of productie. Vaardigheden (skills) zijn persoonsgebonden bekwaamheden om bepaalde taken uit te voeren en een competentie is een functionele integratie van bekwaamheden.

Kerncompetenties vertegenwoordigen het hoogste niveau in de middelenhiërarchie. Een niveau daaronder bevinden zich de competenties. Competenties en kerncompetenties voegen de meeste waarde toe aan het realiseren van de ondernemingsdoelen (Heene & Vermeylen).

Bij het vaststellen van de kerncompetenties wordt de onderneming als het ware gedwongen om serieus naar de effectiviteit van de verschillende organisatorische functies te kijken. Ondernemingen beschikken over middelenbronnen, maar niet elke onderneming is even effectief in het benutten en opbouwen van haar middelenbronnen. Een kerncompetentie heeft dan ook betrekking op processen en interactie tussen de activiteiten in de onderneming en ligt meestal ingebed in bepaalde organisatorische functies.

Middelenbronnen (resources)

Middelenbronnen zijn alle elementen die een onderneming ter beschikking heeft om producten en diensten op de markt te brengen. Een onderneming hoeft niet per definitie eigenaar van elke middelenbron te zijn. De mogelijkheid tot toegang en gebruik is voldoende. Middelenbronnen zijn hiermee te beschouwen als een voorraad van middelen, nodig voor het opbouwen van duurzaam concurrentievoordeel. Ook kan bij middelenbronnen onderscheid worden gemaakt tussen tastbare en niet tastbare middelenbronnen. Voorbeelden van tastbare middelenbronnen zijn: gebouwen, computers, machines en voorraden. Niet tastbare middelenbronnen zijn bijvoorbeeld kennis, processen, informatie en routines.

Leestips:

> Heene, A, Vanhaverbeke, J., Vermeylen, S. (2012), Praktijkboek Strategie: routeplan voor het ontwikkelen van een werkbare bedrijfsstrategie, Lannoo.

> Sanchez, R., Heene, A. (2004), The New Strategic Management: Organizations, Competition and Competence, John Wiley & Sons.

> Vermeylen, S., Heene, A. (1999), De stille kracht van de onderneming: Competentiedenken in strategisch management, Lannoo.

> Vernhout, A. (2004), Strategisch werken met competenties: theorie en praktijk van het competentiedenken, Nelissen.

> Vernhout, A. (2015), Duurzaam ondernemen met het strategisch competentiedenken, Lulu (zie 'publicaties').