Grondslag voor competente en veerkrachtige organisaties
STRATEGISCH COMPETENTIEDENKEN
COMPETENTE ONDERNEMING
Een onderneming is competent als deze het vermogen heeft om voortdurend en op een gecoördineerde wijze middelen aan te wenden en in te zetten voor respectievelijk de realisatie van de ondernemingsdoelen en de creatie en distributie van klantwaarde. Een competente onderneming die op basis van het strategisch competentiedenken is georganiseerd, functioneert dan ook door middel van systematische processen die leiden tot een positieve vicieuze cirkel van waardecreatie en waardedistributie, mits deze processen ontwikkeld en geleid worden op basis van een correcte strategische logica. Een competente onderneming wordt dan ook gezien als een open systeem van gecoördineerde en geïntegreerde middelen. Hoewel dit simpel klinkt, omvat deze definitie essentiële aspecten welke ook als de “vier hoekstenen” van het strategisch competentiedenken mogen worden beschouwd. Anders gezegd, de definitie van de competente onderneming streeft naar het herkennen en benadrukken van het dynamische, systemische, cognitieve en holistische karakter van organisatorische competentie (organizational competence).
Ten eerste is een competente onderneming in staat te reageren op het dynamische karakter van de omgeving waarin een onderneming opereert en op het dynamische karakter van de interne organisatieprocessen. Het voortdurend aanwenden en inzetten van middelen in bovenstaande definitie van een competente onderneming omsluit beide soorten dynamiek.Een competente onderneming behoud de bekwaamheid - zelfs als de marktbehoeften en beschikbare technologieën veranderen - om voortdurend en op een gecoördineerde wijze middelenbronnen in te zetten en aan te wenden teneinde klantwaarde te creëren. Bovendien weet een competente onderneming zich aan te passen aan de veranderende interne organisatieprocessen welke voortkomen uit verschillende vormen van organisatie entropie, zoals geleidelijke afname van organisatie focus, de afname en toename van rigiditeit in de verschillende activiteiten die een onderneming uitvoert, progressief afnemende verwachtingen van de prestaties en succes van een onderneming. Het gevolg van organisatie entropie voor systemen in ondernemingen is dat managers actief en continue aandacht moeten besteden aan het onderhouden en verbeteren van de structuren, teneinde de creatie van klantwaarde te maximaliseren.
Ten tweede is een competente onderneming in staat het systemische karakter van ondernemingen en de interacties tussen ondernemingen te managen. Het op een gecoördineerde wijze managen van middelen in de definitie van een competente onderneming duidt op deze tweede bekwaamheid. In eerste instantie duidt deze bekwaamheid op het managen van de bedrijfseigen middelen voor de creatie van waarde door het produceren en realiseren van producten, diensten en ervaringen voor verschillende markten. Daarnaast duidt deze bekwaamheid op het managen (beoordelen, verkrijgen en coördineren) van belangrijke specifieke middelen welke toegankelijk zijn voor een onderneming maar die niet vallen onder de bedrijfseigen middelen van een onderneming. Verschaffers van deze toegankelijke middelen zijn bijvoorbeeld leveranciers, distributeurs, consultants, banken en klanten.
Ten derde is een competente onderneming in staat de cognitieve processen van een onderneming te managen. Het inzetten van middelen voor de creatie en distributie van klantwaarde in de definitie van een competente onderneming duidt op deze derde bekwaamheid.
Het management van ondernemingen is uiteindelijk verantwoordelijk voor de beslissingen die worden genomen over hoe en op welke markten getracht wordt klantwaarde te creëren. Bovendien is het de taak van het management de middelen in te zetten op een wijze welke het meest efficiënt is voor maximale klantwaarde en welke tevens het sturende vermogen van het management verhoogt en de responsebekwaamheid van de onderneming verbetert. Met andere woorden, het management is verantwoordelijk voor zowel het efficiënt als het effectief inzetten van de middelen. Als managers in staat zijn een onderneming en haar omgeving als een verzameling middelenbronnen te bekijken, dan kunnen zij deze middelenbronnen op verschillende manieren integreren, zodat nieuwe producten, diensten en ervaringen ontstaan (innovatie).
Ten vierde is een competente onderneming in staat het holistische karakter van ondernemingen als open systemen te managen. De realisatie van de ondernemingsdoelen voor de creatie en distributie van klantwaarde in de definitie van een competente onderneming duidt op deze vierde bekwaamheid.
Om een onderneming te leiden moet het management in staat zijn doelen vast te stellen die bij de realisatie ervan een bepaalde mate van tevredenheid oplevert voor zowel de onderneming als voor groepen en individuen in de onderneming, maar ook voor bijvoorbeeld de verschaffers van toegankelijke middelen. In deze context wordt ook wel de term ‘maatschappelijke verantwoord ondernemen’ toegepast. Kortom, de definitie van een competente onderneming benadrukt de aanwezigheid van meerdere belanghebbenden en verschaffers van middelen zodat een onderneming voortdurend in staat is om klantwaarde te creëren en te distribueren.
Lees ook de pagina '5 modes of competence'.
Leestips:
> Sanchez, R., Heene, A. (2004), The New Strategic Management: Organizations, Competition and Competence, John Wiley & Sons.
> Vernhout, A. (2012), A Competence Perspective On Sustainability: how to link sustainability with the competence-based management, paper geselecteerd voor International Conference on Competence Based Strategic Management, Kopenhagen, november 2012.
> Vernhout, A. (2013), Duurzaam ondernemen met het strategisch competentiedenken: een open systeembenadering voor continue waardecreatie en waardedistributie, in Werken van de WEconomy: duurzaamheid coöperatief organiseren (red. Jan Jonker), Kluwer.